სათესლე ჯირკვალი

სათესლე ჯირკვლის ჰიპოპლაზია ანუ განუვითარებლობა

სათესლე ჯირკვალი – ჰიპოპლაზია – ერთი ან ორივე სათესლე ჯირკვლის თანდაყოლილი განუვითარებლობა, რომელიც ანდროგენულ უკმარისობას იწვევს.

სათესლეების ჰიპოპლაზიას ახასიათებს:

• • ჯირკვლების ზომაში შემცირება;
  • სათესლე პარკის ასიმეტრია;
  • მცირე ზომის სასქესო ასო (პენისი);
  • სქესობრივი მომწიფების დარღვევა;
  • ფსევდოგინეკომასტია;
  • ლიბიდოს დაქვეითება;
  • იმპოტენცია;
  • მამაკაცის უნაყოფობა.

სათესლე ჯირკვლის ჰიპოპლაზია განვითარების ანომალიაა, რომელიც ორგანოს მცირე ზომასა და ფუნქციურ უკმარისობას განაპირობებს. ის ახალშობილი ვაჟების 5-7 % -ს აღენიშნება.

პათოლოგია შეიძლება სხვადასხვა ხარისხით გამოვლინდეს, დაწყებული გონადების უმნიშვნელო შემცირებით, დამთავრებული მათი სრული არარსებობით. (ასეთ დროს აპლაზიაზე საუბრობენ)

ჯირკვლის ჰიპოპლაზია შეიძლება იყოს ცალმხრივი და ორმხრივი.
ცალხმრივი – ამ დროს ერთი სათესლე ჯირკვალია განუვითარებელი, მეორე კი ნორმალური ზომისაა. ორმხრივი – როდესაც ორივე, სათესლის ზომა მნიშვნელოვნად ჩამორჩება ნორმას.

მამაკაცის სასქესო ჯირკვლები – სათესლეები, ორმაგ ფუნქციას ასრულებს: რეპროდუქციულს და ენდოკრინულს. (რეპროდუქციული –
ანუ გამოიმუშავებს მამაკაცის სასქესო უჯრედებს –სპერმატოზოიდებს.) (ენდოკრინულს – ანუ წარმოქმნის მამაკაცის ძირითად სასქესო ჰორმონს- ტესტოსტერონს).

სწორედ სათესლეები განსაზღვრავს პირველადი და მეორეული სასქესო ნიშნების ჩამოყალიბებას, მამაკაცთა რეპორდუქციული პოტენციალის რეალიზებას.

სათესლეები მკვრივი კონსისტენციის ოვალური ფორმის ორგანოა. ნორმაში მათი ზომებია: 4-5 სმ სიგრძეში, 2-3 სმ სიგანეში, წონა კი 20-30 გ-ს შეადგენს.

მოთავსებულია სათესლე პარკში და ერთმანეთისაგან გამიჯნულია ძგიდით (ტიხარით). ასეთი ლოკალიზაცია დაკავშირებულია ოპტიმალური ტემპერატურული რეჟიმის უზრუნველყოფასთან (32ºC), რომელიც სპერმატოგენეზისთვისაა აუცილებელი. თითოეული სათესლე ჯირკვალი რამდენიმე გარსითაა დაფარული და წილაკებისაგან შედგება.

რა იწვევს სათესლე ჯირკვლის ჰიპოპლაზიას?

ერთი ან ორივე სათესლე ჯირკვლის განუვითარებლობა ვითარდება ემბრიონული განვითარების ადრეულ ეტაპზე მათი ფორმირებისას. რაც უფრო ადრე (ადრეულ ეტაპზე) ირღვევა ეს პროცესი, მით მეტადაა გამოხატული ანომალია.

ძირითადი მიზეზი ქრომოსომული და გენეტიკური პათოლოგიებია. (სასქესო ქრომოსომების სტრუქტურისა და რაოდენობის დარღვევა, ნაყოფის სქესის დიფერენციაციაზე პასუხისმგებელი გენების დაზიანება).

პათოლოგიის განვითარებისადმი წინასწარგანწყობას მრავალი ფაქტორი განსაზღვრავს. ეს ფაქტორებია: ორსულობის პერიოდის პათოლოგიები, ჰორმონული დისბალანსი, სხვადასხვა ფაქტორის ტერატოგენული ზემოქმედება. ასევე მძიმე მშობიარობის დროს ბავშვის ცენტრალური ნერვული სისტემის დაზიანება და სხვა.
სათესლე ჯირკვლის ჰიპოპლაზიას შეიძლება თან ახლდეს სხვა ენდოკრინული ჯირკვლების, მაგალითად ფარისებრი ჯირკვლის ჰიპოპლაზია. ზოგჯერ პათოლოგიას განაპირობებს გონადების ქსოვილთა ტროფიკული ან აუტოიმუნური დაზიანებები.

დაავადების ძირითადი სიმპტომები

დაავადება ხშირად უსიმპტომოდ მიმდინარეობს და შემთხვევით ვლინდება უროლოგთან ვიზიტისას. ერთი ან ორივე ჯირკვლის ზომაში შემცირების გამო სათესლე პარკიც რამდენადმე შემცირებულია. ხშირად აღინიშნება სათესლე ჯირკვლის დანამატისა და პროსტატის (წინამდებარე ჯირკვლის) ჰიპოპლაზიაც.

ჰიპოპლაზიის ძირითადი სიმპტომი ჰორმონული ფონის დარღვევაა. დარღვევა თავის მხრივ ტესტოსტერონის დონის დაქვეითებით განისაზღვრება. ცალმხრივი ჰიპოპლაზიის დროს მეორე, ჯანმრთელი ჯირკვალი თავის თავზე იღებს ფუნქციას, შესაბამისად ჰორმონთა დონე უმნიშვნელოდ იცვლება. ამასთან ეს ჯანმრთელი ჯირკვალი ზომაში რამდენადმე დიდდება.

უმნიშვნელო ჰიპოპლაზიის შემთხვევაში სპერმატოგენეზი ნორმალურად მიმდინარეობს და მამაკაცი განაყოფიერებისუნარიანია. ორმხრივი ჰიპოპლაზიის დროს კი მწვავე ანდროგენული უკმარისობა ვითარდება. ირღვევა სქესობრივი მომწიფება, აღინიშნება ლიბიდოს დაქვეითება, იმპოტენცია, ირღვევა სპერმატოგენეზი.

როგორ მკურნალობენ სათესლე ჯირკვლის განუვითარებლობას?

მკურნალობა უმრავლეს შემთხვევაში მედიკამენტურია, მოიცავს შენაცვლებით და სტიმულაციურ ჰორმონულ თერაპიას. როდესაც ჰიპოპლაზია ცალმხრივია, მიმდინარეობს ჰორმონული სტატუსის რეგულარული მონიტორინგი, ჩვენებისამებრ ინიშნება ტესტოსტერონის პრეპარატები.

სპერმატოგენეზის ჰორმონული სტიმულაცია სასქესო უჯრედების მორფოლოგიის ხანგრძლივი დროით გაუმჯობესების საშუალებას იძლევა. ქმნის სპერმის კრიოკონსერვაციის საშუალებას და შორეულ პერსპექტივაში მისი გამოყენების შესაძლებლობას.

ზოგჯერ ერთი სათესლე ჯირკვლის ჰიპოპლაზიისა და მეორე ჯირკვლის ნორმალური ფუნქციობისას განუვითარებელი სათესლის ქირურგიულ ამოკვეთას მიმართავენ. შემდეგში კი პაციენტის სურვილისამებრ ორგანოს ესთეტიკურ პროთეზირებას (ხელოვნური სათესლის იმპლანტაციას) ახორციელებენ.

“ქარაზანაშვილის რობოტული ცენტრი” გთავაზობთ სათესლე ჯირკვლის დაავადებათა მკურნალობას მსოფლიო მედიცინის სტანდარტების შესაბამისი მეთოდებით!