საშვილოსნოს ყელის დისპლაზია

საშვილოსნოს ყელის დისპლაზია – მისი ქსოვილის ანომალური ცვლილებაა. ის უპირატესად საშვილოსნოს ყელის საშოს ნაწილს შეეხება.

ატიპიურ წარმონაქმნს სხვა სახელწოდებაც აქვს _ “ცერვიკალური დისპლაზია”, თუმცა ყველაზე ზუსტი ტერმინი მაინც “ნეოპლაზიაა”.

საშვილოსნოს ყელი ფაქტობრივად განაცალკავებს საშოსა და საშვილოსნოს. ის სამი სახის ქსოვილისაგან შედგება: ეპითელური, კუნთოვანი და შემაერთებელი. პირველი შრე არაერთგვაროვანია, ის წარმოიქმნება საშვილოსნოს ეპითელიუმისა და საშოს ეპითელიუმის შეერთება – შერწყმის ადგილზე. სწორედ ასეთი რთული შენება განაპირობებს პათოლოგიებისადმი მიდრეკილებას. ერთ-ერთი გავრცელებული პათოლოგია კი საშვილოსნოს ყელის დისპლაზიაა.

ამ დროს მრავალშრიანი ბრტყელი ეპითელიუმის შენება იცვლება: უჯრედები არასწორ ფორმას იძენს, იცვლება მათი ბირთვების რაოდენობა, საკუთრივ ბირთვებიც იცვლიან ფორმას.

მიუხედავად ამ ცვლილებებისა უჯრედების ზრდა შეზღუდულია, ისინი არ სცილდებიან მემბრანის საზღვრებს, ამასთან ერთშრიანი ცილინდრული ეპითელიუმი უცვლელი რჩება.

დისპლაზია ფაქტობრივად კიბოსწინა პროცესია – გარკვეულ ვითარებაში საშვილოსნოს ყელის აღნიშნული პათოლოგია შესაძლოა ავთვისებიან პროცესში გადაიზარდოს. (100-დან 30 შემთხვევაში). ეპითელიუმის უჯრედები იცვლიან სტრუქტურას და ჩვეულ ფუნქციებს. 

ტერმინებს “დისპლაზია” და “საშვილოსნოს ყელის ეროზია” ხშირად ურევენ ერთმანეთში. სინამდვილეში ეს სხვადასხვა პათოლოგიებია. პირველ შემთხვევაში (დისპლაზია) ირღვევა ქსოვილის შენება უჯრედულ დონეზე. მეორე შემთხვევაში (ეროზია) კი აღინიშნება საშვილოსნოს ყელის ქსოვილის მექანიკური დაზიანება. (მჟავე გარემოსა და არსებული მიკროფლორის გამო სქესობრივი აქტისას ან სხვა შემთხვევაში). ვითარდება ეროზიები, რომლებიც ცუდად შეხორცებადი ჭრილობებია.

სტატისტიკის თანახმად საშვილოსნოს ყელის დისპლაზია 40 მილიონ ქალს აღენიშნება მთელ მსოფლიოში. აღნიშნული პათოლოგია საშვილოსნოს ყელის დაავადებათა 20 %-ს შეადგენს.

საშვილოსნოს ყელის დისპლაზიის სტადიები

დისპლაზიის ხარისხი ანუ დაზიანების სტადია საშვილოსნოს ყელის ქსოვილებში დაზიანებულ უჯრედთა გავრცელების სიღრმეზე მიანიშნებს. ამ ფაქტორთა მიხედვით სამ ფორმას განასხვავებენ:

1. ( I ხარისხის )- დაავადების მსუბუქი ფორმაა, სუსტად გამოხატული გამოვლინებებით. დეფორმაცია ეპითელიუმის ერთ მესამედს მოიცავს. ზოგჯერ შუალედური შრის უჯრედებიც ვლინდება. 100-დან 90 შემთხვევაში პირველი ხარისხის დისპლაზია თავისთავად, ყოველგვარი მკურნალობის გარეშე ქრება. პირველი სტადიის პათოლოგია ორგანიზმის რეპროდუქციული ფუნქციისათვის უკვალოდ ჩაივლის. საშვილოსნოს ყელის დისპლაზიის თერაპიიდან ერთ თვეში ნებადართულია დაორსულება.
   
   
2.  (II ხარისხის)- დეფექტის ზომიერი (საშუალო) ვარიანტია. უჯრედულ დონეზე მიმდინარე ცვლილებები სულ უფრო მატულობს და ეპითელური ქსოვილის ორ მესამედს შეეხება. II ხარისხის დისპლაზია თავისთავად შეიძლება გაქრეს 50 % შემთხვევაში. დაავადებულთა 20 %-თან ის მესამე ხარისხში გადადის, 5 %-თან კი საშვილოსნოს ყელის კიბოდ გადაგვარდება. საშვილოსნოს ყელის II ხარისხის დისპლაზია ასევე არ ისახება ნეგატიურად რეპროდუქციულ ჯანმრთელობაზე. მთავარია რამდენიმე (3-4) თვის განმავლობაში განმეორებითი ანალიზის ჩაბარება, კონტროლი და ჩასახვისათვის შესაბამისი დროის შერჩევა.
   
   
3. საშვილოსნოს ყელის დისპლაზია (III ხარისხის) – მძიმე არაინვაზიური შემთხვევაა. ამ დროს ლორწოვანი გარსი მთელ სისქეზე სახეშეცვლილი უჯრედებითაა წარმოდგენილი. 100-დან 50 შემთხვევაში დისპლაზია საშვილოსნოს ყელის კიბოში გადადის. მესამე სტადიის დისპლაზიის დროს აუცილებელია ონკოლოგთან ვიზიტი.

საშვილოსნოს ყელის დეფორმაციის ხარისხი განსაზღვრავს დაავადების მიმდინარეობას და შესაბამისი მკურნალობის მეთოდს.

გამომწვევი მიზეზები

საშვილოსნოს ყელის დისპლაზიის მთავარი გამომწვევი ფაქტორი ადამიანის პაპილომავირუსია. ეს უკანასკნელი უჯრედულ დონეზე მოქმედებს, როცა ორგანიზმი დასუსტებულია ეკოლოგიური, ფიზიოლოგიური თუ ფსიქოლოგიური მიზეზების გამო.

ვირუსი საკმაოდ საშიშია, გადაეცემა სქესობრივი გზით, ასევე დედიდან ახალშობილს მშობიარობის პროცესში. 100-დან 90 შემთხვევაში ის არ ვლინდება. 5 %-ში კი სამი წლის განმავლობაში შესაძლებელია 1 ან 2 ხარისხის დისპლაზიის განვითარება გამოიწვიოს. ბუნებრივია მნიშვნელოვანი ხელშემწყობი ფაქტორია დასუსტებული იმუნური სისტემა, რომლითაც ქალი ვეღარ უმკლავდება ვირუსს. ამიტომაც ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს იმუნიტეტის გაძლიერებას.

საშვილოსნოს ყელის ანთება, რომელიც ასევე ცნობილია როგორც ცერვიციტი, ასევე შეიძლება იყოს საშვილოსნოს ყელის დისპლაზიის ხელშემწყობი ფაქტორი. ეს მდგომარეობა ჩვეულებრივ გამოწვეულია ინფექციით, როგორიცაა გონორეა ან ქლამიდია, ან ალერგიული რეაქციის შედეგად გარკვეული პროდუქტების მიმართ, როგორიცაა ლატექსის პრეზერვატივი ან სპერმიციდები. ანთებამ შეიძლება გამოიწვიოს საშვილოსნოს ყელის უჯრედები უფრო დაუცველი HPV ინფექციის მიმართ, რაც ზრდის საშვილოსნოს ყელის დისპლაზიის განვითარების რისკს.

საშვილოსნოს ყელი შესაძლოა ანთებითი პროცესის შედეგად დაზიანდეს ალერგიული რეაქციების, საკვებ რაციონში A და E ვიტამინების სიმცირის გამო. აღნიშნული ნივთიერებები ანტიოქსიდანტურ ფუნქციას ასრულებს. მათი ნაკლებობა ხშირად დისპლაზიის ხელშემწყობია. საშვილოსნოს ყელის დისპლაზიის ერთ-ერთი მიზეზია ჰორმონული ფონის დარღვევაც. ამ დროს დაზიანებული სტრუქტურები ცუდად აღდგება. უარყოფითად მოქმედებს ნიკოტინში შემავალი ნივთიერებებიც. ბევრი მათგანი საშვილოსნოს ყელის უჯრედთა აღდგენა-განახლების შემაფერხებელია.

მკურნალობა

საშვილოსნოს ყელის დისპლაზიის დროს აუცილებელია ეპითელიუმის რეგენერაცია (განახლება). ამისათვის ინიშნება ვიტამინები, ფოლიუმის მჟავა, ფერმენტები, პრე და პრობიოტიკები, სელენი, ომეგა-3.

მედიკამენტური თერაპია რეალურად ეფექტურია მხოლოდ I ხარისხის დისპლაზიის დროს, II და III ხარისხის დისპლაზიის განკურნება ამ მეთოდით შეუძლებელია. მკურნალობის ქირურგიული მეთოდები საშვილოსნოს ყელის დისპლაზიის სამივე სტადიის დროს გამოიყენება.

მოწვა როგორც ფიზიოქირურგიული მეთოდი ტარდება:

• თხევადი აზოტით. (კრიოდესტრუქცია ეფექტურია II და III ხარისხის დისპლაზიის დროს);
• რადიოტალღური მეთოდით. (გამოიყენება ნებისმიერი სტადიის დისპლაზიის სამკურნალოდ);
• ელექტრული დენით. (აღმოფხვრის III ხარისხის რთულ ცვლილებებს);
• ლაზერით. (საშვილოსნოს ყელის დეფექტი სწრაფად რეციდივის გარეშე აღმოიფხვრება).

საშვილოსნოს ყელის დისპლაზიის რთული ფორმების სამკურნალოდ რეკომენდებულია კონიზაცია.

კონიზაცია, ეს არის საშვილოსნოს ყელის ნაწილის მოკვეთა დანით. ამოკვეთა ლაზერით ან რადიოტალღური მეთოდით, რომელსაც დაავადების მიმდინარეობისა და ქალის მდგომარეობიდან გამომდინარე ექიმი-სპეციალისტი შეარჩევს.

MMT ჰოსპიტალი გთავაზობთ დისპლაზიის მკურნალობას მსოფლიო მედიცინის სტანდარტების შესაბამისი მეთოდებით.

დაგვიკავშირდით: ☎ ტელ.: 0322 23 40 23 ✉ ელფოსტა: info@mmt.ge