კლიმაქსი ანუ მენოპაუზა – ძირითადი ნიშნები
კლიმაქსი ანუ მენოპაუზა – მის დაწყებამდე რამდენიმე წლით ადრე, მენსტრუალური ციკლი არარეგულარული ხდება. ასეთ დროს საკვერცხეების მიერ გამომუშავებული ორი სქესობრივი ჰორმონის ესტროგენისა და პროგესტერონის დონე კლებულობს და კვერცხუჯრედების რეგულარული მომწიფების პროცესი ირღვევა. კლიმაქსის დაწყების ასაკი ინდივიდუალურია, ისევე როგორც მისი ჩივილები. ზოგიერთ შემთხვევებში, მენსტრუალური ციკლი შესაძლოა შეწყდეს გარკვეული პერიოდით და მოგვიანებით ისევ განახლდეს. კლიმაქსი ნაადრევია თუ 40 წლამდე პერიოდში იწყება და საჭიროებს მკურნალობას. მისი ნაადრევად დაწყების მიზეზი უცნობია, თუმცა შეგვიძლია ვთქვათ, რომ მემკვიდრეობა ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტორია.
მენოპაუზა იწყება მაშინ, როდესაც საკვერცხეებში ფოლიკულები გამოილევა. ფოლიკულების განვითარების შეწყვეტას ესტრადიოლისა და სხვა ჰორმონების გამომუშავების დაქვეითება იწვევს.
სისხლში ესტროგენების რაოდენობის დაქვეითება ესტროგენების მოქმედების ქვეშ მყოფ ორგანოებზე იწვევს ცვლილებებს. (საშვილოსნო, სარძევე ჯირკვლები, საშარდე ბუშტი, თავის ტვინი, გული, სისხლძარღვები და სხვ.).
კლიმაქტერული სინდრომის კლინიკური გამოვლინება იმდენად მრავალფეროვანია, რომ ავადმყოფები იძულებულნი არიან მიმართონ სხვადასხვა სპეციალობის ექიმებს. პროფილაქტიკა და მკურნალობა გინეკოლოგიისა და ენდოკრინოლოგიის მიმართულებით ხდება.
კლიმაქსის დროს ვლინდება შემდეგი სახის ნიშნები :
- ფსიქოემოციური დარღვევები;
- გაღიზიანებადობა;
- ხასიათის შეცვლა;
- უძილობა.
- ვეგეტოსისხლძარღვოვანი დარღვევები: ალები, სიწითლე, ცხელების, შეგრძნება, ოფლიანობა.
რჩევები კლიმაქსის პროფილაქტიკისთვის:
- ხშირი ვიზიტი გინეკოლოგთან;
- კალციუმით მდიდარი საკვები და ნაკლები ცხოველური ცხიმი;
- მოერიდეთ ალკოჰოლურ სასმელს და თამბაქოს;
- სეირნობა , აერობიკის მსგავსი ვარჯიშები, ცეკვა და ა.შ.
კლიმაქსის მკურნალობის დაწყებამდე აუცილებელია ჩატარდეს შემდეგი გამოკვლევები:
- ანამნეზი;
- გინეკოლოგიური გასინჯვა;
- ექოსკოპიური გამოკვლევა;
- მამოლოგის კონსულტაცია და ექოსკოპია;
- მამოგრაფია (ჩვენების მიხედვით);
- ონკოციტოლოგია (ჩვენების მიხედვით).
მნიშვნელოვანია აღინიშნოს, რომ მამაკაცებმა ასევე შეიძლება განიცადონ ტესტოსტერონის დონის დაქვეითება ასაკთან ერთად. ეს მდგომარეობა ცნობილია როგორც ანდროპაუზა ან “მამაკაცის მენოპაუზია”. ანდროპაუზის სიმპტომები შეიძლება შეიცავდეს ლიბიდოს დაქვეითებას, ერექციულ დისფუნქციას, დაღლილობასა და დეპრესიას. მიუხედავად იმისა, რომ ანდროპაუზა არ არის ისეთი ცნობილი, როგორც მენოპაუზა, ის მაინც მნიშვნელოვან სამედიცინო პრობლემას წარმოადგენს და შეიძლება სერიუზული გავლენა მოახდინოს მამაკაცის ცხოვრების ხარისხზე.
რატომ უნდა მიმართოთ მენოპაუზის დროს ექიმს დროულად?
კლიმაქსის დროს სასქესო ჰორმონების დონის დაქვეითებამ, შეიძლება გამოიწვიოს ქალის სექსუალური აქტიურობის და ფუნქციის ცვლილებები, თუმცა ყველა შემთხვევაში მსგავსი პრობლემა არ გვხვდება.
MMT ჰოსპიტალი – ქალთა და მამაკაცთა ჯანმრთელობის ცენტრი
